AKADEMİYE ÖZGÜRLÜK

Tartışıyoruz/Örgütleniyoruz”

Çalıştay-Forum

Sonuç Bildirgesi

2 Şubat 2013 tarihinde, İstanbul’da 19 il ve 38

üniversiteden yaklaşık 200 kişinin katılımı ile yapılan

toplantı sonucunda, katılımcılar aşağıdaki sonuç

bildirgesinin basın ve kamuoyu ile paylaşılmasını

kararlaştırmışlardır.

Yaşamın tüm alanları gibi üniversiteler de piyasanın 

gereksinimleri doğrultusunda yeniden düzenlemektedir. 

Bu süreçte toplumun diğer alanları gibi üniversitelerde 

de düşünce ve ifade özgürlüğü engellenmekte; 

akademisyenlerin, öğrencilerin, üniversite emekçilerinin en 

temel hakkı olan güvenceli çalışma ve akademik/bilimsel 

faaliyetlerin özgürce yerine getirilmesi için gerekli koşullar 

sistemli biçimde ortadan kaldırılmaktadır. 

AKP iktidarı döneminde, 12 Eylül darbesinin ürünü olan 

YÖK de kullanılarak üniversiteler ve bilimi piyasalaştırma 

yönündeki çabalar artmış; bu doğrultuda üniversitedeki 

hak ihlalleri yoğunlaşmıştır. Bir yandan keyfi soruşturmalar 

ve atama-yükseltme konusunda cezalandırmaya dönüşen 

uygulamalar; diğer yandan iş güvencesinin ortadan 

kaldırılması, sendikal özgürlüklerin sınırlandırılması ve üniversitedeki ya da toplumdaki diğer sorunlara karşı tepki 

gösteren öğrencilerin tutuklanması gibi biçimlerde ortaya 

çıkan üniversitedeki hak ihlalleriyle birlikte akademik/

bilimsel özgürlükler ortadan kaldırılmaktadır.

Akademik özgürlüğün olmadığı bir üniversitede bilimsel 

faaliyetler, toplumun gereksinimlerini karşılamaktan 

uzaklaşmakta ve egemen ideolojiyi yeniden üretmenin bir 

aracı haline gelmektedir.

Bu sürece karşı direnerek toplumu, doğayı bilimsel 

faaliyetlerinin öznesi haline getiren akademisyenler ise 

siyasi iktidar ile sermaye çevrelerinin yönlendirmesiyle 

idari soruşturmalara tabi tutulmakta ve üniversiteden 

uzaklaştırılmaya varan tehditlerle karşı karşıya 

bırakılmaktadır. Sanayiden kaynaklı çevre kirliliğinin insan 

sağlığındaki etkilerini açığa çıkaran; suyu ticarileştirerek 

su havzalarını sermaye birikimine açan enerji politikalarının nedenlerini ve yaşam alanlarında yarattığı  tahribatı toplumla paylaşan;  YÖK’ü ve getirilmek istenen  yasal düzenlemeleri eleştiren bilim insanlarının karşı  karşıya kaldığı soruşturmalar, yasaklamalar ve tehditler  bunun en somut örnekleridir. Öte yandan Kürt sorunu,  Ortadoğu’da yıllardır devam eden savaş ya da azınlık  hakları gibi Türkiye’nin en temel sorunlarına dair resmi  ideoloji dışında düşünce üreten bilim insanları işlerinden atılırken; öğrencilerin eğitim hakları ellerinden alınmakta ve hatta tutuklanmakta, bağımsız araştırmacıların, kariyerinin başındaki gençlerin akademiye ilişkin umutlarını söndürmek, onları piyasanın dişlisi haline getirmek için baskılar, kadrosuzluk tehditleri, gözdağları artırılmaktadır.

Türkiye Yükseköğretim Kurulu Yasası (TYÖK) adı 

altında YÖK tarafından hazırlanan yasa önerisi, YÖK’ün 

temel amacı olan üniversiteyi ve bilimi, sermayenin ve 

siyasi iktidarın egemenliği altına sokmak konusunda 

bir adım daha ileri gitmekte ve hem kamu hem de vakıf 

üniversitelerindeki hak ihlallerinin daha da artmasının 

 yolunu açmaktadır. TYÖK, üniversitenin finansmanını 

tamamen araştırma ve eğitim faaliyetlerinden sağlanacak 

gelirlere bağlamakta; diğer bir söyleyişle üniversiteyi 

bütünüyle piyasa kuralları içinde hizmet gören bir 

işletme haline sokmaktadır. Üniversitenin işletme haline 

dönüşmesiyle bilim, vakıf üniversitelerinde şimdiden provalarının yapıldığını gördüğümüz biçimde, tamamen toplumdan uzaklaşacağı gibi akademik özgürlüğün temel unsuru olan iş güvencesi  bütünüyle ortadan kalkacak; başta akademisyenler olmak 

üzere üniversite emekçileri üzerindeki baskı ve tehditler 

daha da yoğunlaşacaktır.

Üniversitede yaşanan hak ihlallerine karşı durmanın 

ve akademik özgürlüğü teminat altına alabilmenin 

yolu, başta sendikalarda olmak üzere örgütlenerek; 

üniversitenin ve bilimin özgürleşmesi için mücadeleyi 

ortaklaştırmaktır. İTÜ Asistan Girişimi, ODTÜ bileşenleri 

ve Onurumuzu Savunuyoruz Hareketi gibi mücadelenin 

ortaklaştığı oluşumlar, tüm baskılara rağmen üniversitede 

yaşanan hak ihlallerine karşı mücadele edilerek başarı 

kazanılabileceğini göstermiştir. Söz konusu mücadele 

deneyimlerinin de yol göstericiliğinde bir araya gelen 

örgütlenmeler olarak; akademisyenler, öğrenciler ve 

üniversite emekçilerinin karşı karşıya kaldığı çeşitli 

düzeylerdeki hak ihlallerine karşı toplumun bütün 

kesimleriyle birlikte, uluslar arası dayanışmayı da 

oluşturarak; toplum için, doğa için, akademik özgürlükler 

sağlanana kadar örgütlü mücadelemizi sürdüreceğiz.

AİBÜ Öğretim Elemanları Derneği     

Akademi Susmayacak Platformu

Barış İçin Akademisyenler   

EĞİTİM SEN Ankara 5 nolu Şube

EĞİTİM SEN İstanbul 6 nolu Şube     

EĞİTİM SEN İzmir 3 nolu Şube 

EĞİTİM-Sen Anadolu Üniversitesi Temsilciliği

EĞİTM-Sen Mersin Üniversitesi Temsilciliği   

İstanbul Tabip Odası       

İTÜ Asistan Dayanışması         

İ.Ü Demokratik Üniversite Girişimi

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi

ODTÜ Mezunlar Derneği

ODTÜ Öğretim Elemanları Derneği

Onurumuzu Savunuyoruz Hareketi   

Öğrencime Dokunma         

Sosyal Araştırmalar Vakfı (SAV)  

     

Sosyoloji Mezunları Derneği (SOMDER)

SES İstanbul/Aksaray Şube     

SES İstanbul/Anadolu Şube       

SES İstanbul/Bakırköy Şube       

SES İstanbul/Şişli Şube     

Suyun Ticarileştirilmesine Hayır Platformu 

Türk Sosyal Bilimler Derneği 

Tutuklu Öğrencilerle Dayanışma İnisiyatifi  

Üniversite Konseyleri Derneği 

Üniversite Öğretim Üyeleri Derneği        

Türkiye’de Araştırma ve Öğretim Özgürlüğü Uluslararası 

Çalışma Grubu (GIT Türkiye)